Acta Zoologica Cracoviensia, 8() 1963
L’innervation et les organes sensoriels des ailes des Diptères et comparaison avec l’innervation des ailes d’insectes d’autres ordres
Abstract:
STRESZCZENIE. Opisano narządy zmysłowe oraz przebieg nerwów w skrzydłach następujących 9 gatunków muchówek: Sciara thomae L., Aëdes aegypti L., Drosophila melanogaster Meig., Hylemyia antiqua Meig., Pegomyia betae Curtis, Chortophila brassicae Bouché, Fannia canicularis Deg., Musca domestica L., Calliphora vicina Rob.-Desv. i Lucilia sericata Meig. Następnie w oparciu o dotychczasowe badania podano przegląd unerwienia skrzydeł różnych rzędów owadów. Jako narządy zmysłowe występują na skrzydłach: włoski, szczecinki, kopułki oraz narządy chordotonalne. Ponadto w niektórych rzędach owadów dodatkowo: łuski, stożki i haczyki. Nerwy główne oddzielające się od nerwu skrzydłowego i przebiegające w żyłkach (z wyjątkiem Dermaptera i Coleoptera) reprezentowane są przez: nervus costalis, n. subcostalis, n. radiolis, n. medialis, n. cubitalis i n. analis. Te główne pnie nerwowe dają liczne rozgałęzienia pokrywające się w niższych rzędach owadów z użyłkowaniem skrzydeł; u wyższych rzędów owadów dochodzi do redukcji nie tylko rozgałęzień, ale nawet niektórych nerwów głównych, czemu towarzyszy ich kostalizacja. N. analis należy do najczęściej zanikających nerwów głównych. Najdalszej redukcji uległy nerwy skrzydłowe rzędów Diptera i Hymenoptera. W pracy starano się podkreślić rolę unerwienia skrzydeł w ustalaniu filogenezy owadów. Za ważną cechę taksonomiczną uznano również ilość i topografię narządów chordotonalnych. Inne narządy zmysłowe odgrywają mniejszą rolę. Rozważania filogenetyczne dotyczą nadrzędów: Blattopteroidea, Coleopteroidea, Neuropteroidea, Mecopteroidea, Hymenopteroidea i Hemipteroidea.
